Ενας αγρότης στα Οσκαρ
Στις 24 Φεβρουαρίου στο Dolby Theatre του Λος Αντζελες, στο πασίγνωστο προάστιο του Χόλυγουντ, θα απλωθεί ένα κόκκινο χαλί και πάνω του θα παρελάσουν τα μεγαλύτερα ονόματα του πλανήτη στην έβδομη τέχνη. Στη λαμπερή τελετή απονομής των βραβείων Οσκαρ, που αναμένεται με ανυπομονησία από εκατομμύρια ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο, φέτος θα συμμετάσχει κι ένας… αγρότης! Μη νομίζετε ότι είναι σχήμα λόγου: Η ταυτότητα του Εμάντ Μπουρνάτ στη θέση του επαγγέλματος γράφει αγρότης, όχι κινηματογραφιστής, ούτε ηθοποιός. Ο 45χρονος Παλαιστίνιος θα φορέσει για πρώτη φορά στη ζωή του σμόκιν…
Η διαδρομή από τα χωράφια του μικρού χωριού Μπιλίν, στην πολύπαθη αυτόνομη παλαιστινιακή περιοχή της Δυτικής Οχθης του ποταμού Ιορδάνη, μέχρι την παγκόσμια αναγνώριση των Οσκαρ ήταν και μεγάλη και απολύτως… τυχαία. Οταν ο Εμάντ αποφάσισε πριν πέντε χρόνια, όπως συμβαίνει με χιλιάδες… χαζομπαμπάδες παγκοσμίως, να κινηματογραφεί συστηματικά το νεογέννητο γιο του Γκιμπρεέλ, δεν περίμενε ότι το υλικό αυτό θα χρησίμευε για μια ταινία που θα έφτανε στο σημείο να διεκδικεί το βραβείο Οσκαρ ξενόγλωσσου φιλμ για το 2013.
Το Μπιλίν είναι από τα πιο… καυτά σημεία της περιοχής. Η οικογένεια του Εμάντ ζει εκεί επί αιώνες. Οι κάτοικοι του χωριού δεν ξεπερνούν τις 2.000 ψυχές και τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο πιέζονται να εγκαταλείψουν την περιοχή τους, επειδή η ισραηλινή κυβέρνηση έχει προγραμματίσει την ανέγερση οικισμών για εποίκους. Οι ταραχές βρίσκονται σε ημερήσια διάταξη. Ο ίδιος ο Εμαντ είδε τον αδελφό του να πυροβολείται και τον καλύτερό του φίλο να πέφτει νεκρός από τις σφαίρες των ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας.
Η ιδέα του να συνδέσει κινηματογραφικά τις τρυφερές εικόνες του μικρού του γιου (τα πρώτα του βήματα, τις πρώτες του λέξεις, τις πρώτες του βόλτες στην εξοχή) με τις προσπάθειες των συγχωριανών του να κρατήσουν τη γη τους ήλθε στην πορεία και, όπως λέει ο ίδιος, δεν χρειάστηκε να το σκεφτεί πολύ. «Οπουδήποτε κι αν γυρίσεις μια κάμερα, ακόμα κι αν θέλεις να κινηματογραφήσεις το γιο σου, καταγράφεις εικόνες βίας και καταστροφής. Σπίτια γκρεμισμένα, ανθρώπους τραυματισμένους ή νεκρούς, ταραχές παντού…». Σιγά-σιγά η ιδέα ωρίμασε στο μυαλό του και άρχισε να συνδέει την ανάπτυξη του γιου του με τις σκηνές που κατέγραφε γύρω του. Το πιο ανατριχιαστικό είναι ότι οι πρώτες λέξεις του μικρού Γκιμπρεέλ δεν ήταν «μαμά» ή «μπαμπάς», αλλά «στρατός» και «τείχος»…
Ο Εμάντ δεν σκεφτόταν να κάνει κάτι με το συγκεκριμένο υλικό, πέρα από το ναοπτικοποιήσει τις αναμνήσεις και να τις αφήσει κληρονομιά στον μικρό Γκιμπρεέλ, για να μην ξεχάσει ποτέ πώς ήταν ο τόπος του όταν ήταν μικρός. Σε μια τυχαία συζήτηση, όμως, ανέφερε το υλικό του στον φίλο του Ισραηλινό σκηνοθέτη Γκι Νταβίντι. Πιο έμπειρος εκείνος, κατάλαβε αμέσως τη σημασία του υλικού και πρόσφερε τις γνώσεις του για να «δεθεί» όλο το υλικό, έτσι ώστε να φτιάξει μια ταινία. Τίτλος της; «Πέντε σπασμένες κάμερες». Τόσες χρειάστηκε να καταστρέψει ο Εμάντ για να φτιάξει το υλικό του.
Η ταινία είναι πραγματική γροθιά στο στομάχι. Αλλο να ακούς και να βλέπεις στις ειδήσεις άχρωμα ρεπορτάζ για ταραχές στις ζώνες εποικισμού κι άλλο να το ζεις μέσα από τα μάτια ενός παιδιού και την καθημερινότητα μιας οικογένειας της περιοχής. Το συγκλονιστικό φιλμ πήρε την υποψηφιότητα για Οσκαρ με το σπαθί του και ακόμα κι αν δεν κερδίσει το βραβείο, η… δουλειά έχει γίνει. Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει σταματήσει («προσωρινά», λέει, αλλά ουδέν μονιμότερον…) τη διαδικασία εποικισμού της περιοχής. Οσο για τον ταπεινό Εμάντ, υποστηρίζει ότι ακόμα και τώρα δεν του έχει μπει στο μυαλό να αλλάξει επάγγελμα και να γίνει σκηνοθέτης. Στις 24 Φεβρουαρίου θα φορέσει το σμόκιν του, στις 25 θα πάρει το αεροπλάνο για το Ισραήλ και στις 26 θα φορέσει και πάλι τα παλιά ρούχα της δουλειάς και θα πάει να σκαλίσει το χωραφάκι του
flowmagazine.gr
